3. இவைகளில் ஒன்பதாவது கோட்டில் முதலில் வைக்கப்பட்டவைகள் வளர்பிறையின் 15 பகல்களையும், எட்டாவது, ஏழாவது, ஆறாவது கோடுகளில் முதலில் வைக்கப்பட்டவைகள் வரிசையாய் வளர்பிறையின் 15 ராத்திரிகளையும், தேய்பிறையின் 15 பகல்களையும், அதின் 15 ராத்திரிகளையும் காட்டுகின்றன. ஒவ்வொன்றிலும் பின்னாலே வைக்கப்பட்டவைகள் உதயத்துக்கும் அஸ்தமனத்துக்கும் நடுவிலிருக்கும் முகூர்த்தங்களையும், அஸ்தமநத்துக்கும் உதயத்துக்கும் நடுவிலிருக்கும் முகூர்த்தங்களையும் காட்டுகின்றன. முகூர்த்தம் என்பது இரண்டு நாழிகை. ஐந்தாவது, நாலாவது, மூன்றாவது கோடுகளில் வைக்கப்பட்டவைகள் வரிசையாய் ஒரு வருஷத்தினுடைய 12 வளர்பிறைகளையும், 12 தேய்பிறைகளை யும், 13 மாசங்களையும் காட்டுகின்றன. மாதமென்பது வளர்பிறையின் பிரதமை முதல் அமாவாசியை வரையில் உள்ள காலம். இவ்விதமாசங்கள் ஒருவருஷத்தில் 13 உண்டு. அவைகளில் ஒன்றை அதிமாஸம் என்று சொல்லுகிறது. இரண்டாவது கோட்டின் கல்லுகள் பகலிலோ, ராத்திரியிலோ உள்ள 15 முகூர்த்தங்களின் முகூர்த்தங்களைக் காட்டுகின்றன. கடைசிக் கோட்டின் கல்லுகள் ஆறு முக்கியமான யாகங்களையும், மூன்று ருதுக்களையும் காட்டுகின்றன. யாகங்களாவன - अग्निष्टोमம், उक्थ्यம், अतिरात्रம், द्विरात्रம், त्रिरात्रம், चतूरात्रம். ருதுக்களாவன – அக்நிருது, சூர்யருது, சந்திரருது. நடுவில் வைக்கப்பட்டவைகள் வருஷங்கள். ஒவ்வொரு கல்லையும் ஒரு மந்திரத்தைச் சொல்லி வைக்கிறது. கீழே சொன்னவைகளைச் சொல்லும் சொற்களைச் சொல்லி, அதின் தேவதை கல்லை வைக்கட்டும் என்றும். அங்கிரஸ் என்னும் ருஷ்களின் யாகங்களில் போல அது அசையாமல் இருக்கட்டுமென்றும் சொல்லப்படுகிறது. (काठकम् - प्रश्नः-1, अनु-1; आप.श्रौत.सूत्रम्, प्रश्नः-19 कण्डि-12).
काठकम् - प्रश्नः-1, अनु-1
सं॒ज्ञान॑व्विँ॒ज्ञानं॑ प्र॒ज्ञान॑ञ्जा॒नद॑भिजा॒नत् । स॒ङ्कल्प॑मानं प्र॒कल्प॑मानमुप॒कल्प॑मान॒मुप॑कॢप्तङ्कॢ॒प्तम् । श्रेयो॒ वसी॑य आ॒यथ्सम्भू॑तम्भू॒तम् । चि॒त्र के॒तु प्र॒भाना॒भान्थ्स॒म्भान् । ज्योति॑ष्मा॒॒स्तेज॑स्वाना॒तप॒॒ स्तप॑न्नभि॒तपन्न्॑ । रो॒च॒नो रोच॑मानश्शोभ॒नश्शोभ॑मान क॒ल्याणः॑ । दऱ्शा॑ दृ॒ष्टा द॑ऱ्श॒ता वि॒श्वरू॑पा सुदऱ्श॒ना । आ॒प्याय॑माना॒प्याय॑माना॒प्याया॑ सू॒नृतेरा । आ॒पूर्य॑माणा॒ पूर्य॑माणा पू॒रय॑न्ती पू॒र्णा पौर्णमा॒सी । दा॒ता प्र॑दा॒ताऽऽन॒न्दो मोद॑ प्रमो॒दः ।। 1 ।।
आ॒वे॒शय॑न्निवे॒शयन्थ्स॒व्वेँश॑न॒स्सशान्तश्शा॒न्तः । आ॒भव॑न्प्र॒भवन्थ्स॒म्भव॒न्थ्सम्भू॑तो भू॒तः । प्रस्तु॑तं॒ विष्टु॑त॒॒ सस्तु॑तङ्क॒ल्याण॑व्विँ॒श्वरू॑पम् । शु॒क्रम॒मृत॑न्तेज॒स्वि तेज॒स्समि॑द्धम् । अ॒रु॒णम्भा॑नु॒मन्मरी॑चिमदभि॒तप॒त्तप॑स्वत् । स॒वि॒ता प्र॑सवि॒ता दी॒प्तो दी॒पय॒न्दीप्य॑मानः । ज्वल॑ञ्ज्वलि॒ता तप॑न्वि॒तपन्थ्स॒न्तपन्न्॑ । रो॒च॒नो रोच॑मानश्शु॒म्भूश्शुम्भ॑मानो वा॒मः । सु॒ता सु॑न्व॒ती प्रसु॑ता सू॒यमा॑नाऽभिषू॒यमा॑णा । पीती प्र॒पा सं॒पा तृप्ति॑स्त॒र्पय॑न्ती ।। 2 ।।
का॒न्ता का॒म्या का॒मजा॒ताऽऽयु॑ष्मती काम॒दुघा । अ॒भि॒शा॒स्तानु॑म॒न्ताऽऽन॒न्दो मोद॑ प्रमो॒दः । आ॒सा॒दय॑न्निषा॒दयन्थ्स॒॒साद॑न॒स्सस॑न्नस्स॒न्नः । आ॒भूर्वि॒भू प्र॒भूश्श॒म्भूर्भुवः॑ । प॒वित्रं॑ पवयि॒ष्यन्पू॒तो मेध्यः॑ । यशो॒ यश॑स्वाना॒युर॒मृतः॑ । जी॒वो जी॑वि॒ष्यन्थ्स्व॒र्गो लो॒कः । सह॑स्वा॒न्थ्सही॑या॒नोज॑स्वा॒न्थ्सह॑मानः । जय॑न्नभि॒जयन्थ्सु॒द्रवि॑णो द्रविणो॒दाः । आ॒र्द्रप॑वित्रो॒ हरि॑केशो॒ मोद॑ प्रमो॒दः ।। 3 ।।
अ॒रु॒णो॑ऽरु॒णर॑जा पु॒ण्डरी॑को विश्व॒जिद॑भि॒जित् । आ॒र्द्र पिन्व॑मा॒नोऽन्न॑वा॒न्रस॑वा॒निरा॑वान् । स॒र्वौ॒ष॒धस्स॑म्भ॒रो मह॑स्वान् । ए॒ज॒त्का जो॑व॒त्काः । ख्षु॒ल्ल॒काश्शि॑पिविष्ट॒काः । स॒रि॒स्र॒रास्सु॒शेर॑वः । अ॒जि॒रासो॑ गमि॒ष्णवः॑ । इ॒दानीन्त॒दानी॑मे॒तर््हि॑ ख्षि॒प्रम॑जि॒रम् । आ॒शुर्नि॑मे॒ष फ॒णो द्रव॑न्नति॒द्रवन्न्॑ । त्वर॒॒स्त्वर॑माण आ॒शुराशी॑याञ्ज॒वः । अ॒ग्नि॒ष्टो॒म उ॒क्थ्यो॑ऽतिरा॒त्रो द्वि॑रा॒त्रस्त्रि॑रा॒त्रश्च॑तूरा॒त्रः । अ॒ग्निऱ्ऋ॒तुस्सूर्य॑ ऋ॒तुश्च॒न्द्रमा॑ ऋ॒तुः । प्र॒जाप॑तिस्सव्वँथ्स॒रो म॒हान्कः ।। 4 ।।
आप.श्रौत.सूत्रम्, प्रश्नः-19 कण्डि-12
1. नवम्यां बाह्यायां लेखायां पञ्चदश पूर्वपक्षस्याहान्युपदधाति संज्ञानं विज्ञानमिति
2. तेषामन्तरालेष्वेतेषामह्नां पञ्चदश {F मुहूर्तान्} {G मूहूर्तान्} उपदधाति चित्रः केतुरिति
3. अथान्तरस्यां पञ्चदश पूर्वपक्षस्य रात्रीरुपदधाति दर्शा दृष्टेति
4. तासामन्तरालेष्वेतासां रात्रीणां पञ्चदश मुहूर्तानुपदधाति दाता प्रदातेति
5. अथान्तरस्यां पञ्चदशापरपक्षस्याहान्युपदधाति प्रस्तुतं विष्टुतमिति
6. तेषामन्तरालेष्वेतेषामह्नां पञ्चदश मुहूर्तानुपदधाति सविता प्रसवितेति
7. अथान्तरस्यां प्ञ्चदशापरपक्षस्य रात्रीरुपदधाति सुता सुन्वतीति
8. तासामन्तरालेष्वेतासां रात्रीणां पञ्चदश मुहूर्तानुपदधात्यभिशास्तानुमन्तेति
9. अथान्तरस्यां द्वादश पूर्वपक्षानुपदधाति पवित्रं पवयिष्यन्निति
10. अथान्तरस्यां द्वादशापरपक्षानुपदधाति सहस्वान्सहीयानिति
11. अथान्तरस्यां त्रयोदश मासनामान्युपदधात्यरुणोऽरुणरजा इति
12. अथ सिकता उपदधात्येजत्का जोवत्का इति
13. अथान्तरस्यां पञ्चदश मुहूर्तानुपदधातीदानीं तदानीमिति
14. अथान्तरस्यां षड्यज्ञक्रतूंस्त्रीणि चतुर्नामान्युपदधात्यग्निष्टोम उक्थ्यो अग्निरृतुरिति
15. अथ नाभ्यां चत्वारि संवत्सरनामान्युपदधाति प्रजापतिः संवत्सरो महान्क इति
16. चतस्रः स्वयमातृणा दिक्षूपदधाति भूरग्निं च पृथिवीं च मां चेति
17. लोकं पृणेति लोकंपृणा उपदधाति
18. चात्वालात्पुरीषमाहृत्य पृष्टो दिवीति वैश्वानर्यर्चा चितावनुव्यूहति
19. सा चितिर्भवति
20. आरोहणं जपति / अवरोहणं जपति
21. उपस्थानेनोपतिष्ठते त्वमेव त्वां वेत्थ योऽसि सोऽसीति
22. साहस्रवत्करोति
23. धेनूः कृत्वा यजमानः संहारविहाराभ्यामुपतिष्ठते संवत्सरोऽसि परिवत्सरोऽसीति
24. उत्तरत उत्तमायामिष्टकायामर्कपर्णेनाजाक्षीरं जुहोति
25. त्वमग्ने रुद्र इति शतरुद्रीयस्य रूपमसंचरे पशूनामर्कपर्ण उदस्यति वल्मीकवपायां वावदधाति
26. जघनेनाग्निं प्राङ्मुख उपविश्य संचितोक्थ्येन होतानुशंसति भूर्भुवः स्वरित्यनुवाकेन